Jakie warunki muszą spełnić Strony w standardzie WCAG i co to jest dostępność cyfrowa? 

Wszystkie treści w sieci powinny być dostępne w równym stopniu dla każdej osoby – także z niepełnosprawnościami. Gdy strona czy aplikacja jest zaprojektowana z myślą o użytkownikach z różnymi potrzebami, wówczas możemy mówić o dostępności cyfrowej. A taką dostępność zapewniają m.in. strony w standardzie WCAG. Co to jest i jakie są najważniejsze zasady WCAG? Sprawdźmy. 

Co to jest dostępność cyfrowa i dlaczego jest tak ważna? 

Idea dostępności cyfrowej (ang. accessibility) zakłada, że strony www czy aplikacje mobilne powinny być projektowane z wykorzystaniem takich technologii i narzędzi, które ułatwiają nawigację, a także percepcję i zrozumienie treści osobom z niepełnosprawnościami czy różnego rodzaju dysfunkcjami (np. wzrokowymi, słuchowymi czy ruchowymi). Idea ta powstała przede wszystkim z myślą o osobach:

• słabowidzących, niewidzących, z ograniczeniami wzrokowymi,
• niedosłyszących i niesłyszących,
• starszych, 
• z zaburzeniami motorycznymi,
• z zaburzeniami poznawczymi,
• z dysleksją,
• z czasowymi niepełnosprawnościami.

Między innymi dlatego, że zapewnia równy dostęp do wiedzy wszystkim użytkownikom, a także przyczynia się do eliminacji wykluczenia cyfrowego.

Co to jest WCAG i jak ma się do dostępności cyfrowej? 

WCAG to zbiór zasad i zaleceń opublikowanych przez WAI (Web Accessibility Initiative), które mają wytyczać ścieżkę do tworzenia i publikowania treści zgodnie z ideą dostępności cyfrowej. Standard WCAG jest międzynarodowy, a jego zasady obejmują m.in. możliwość obsługi stron i nawigowania przy pomocy klawiatury, a nie myszy, zapewnienie czytelności tekstu, umożliwienie przeglądania strony w trybie wysokokontrastowym, alternatywne treści do obrazków, dostępność treści bez limitu czasowego czy brak migających treści. Przyjrzyjmy się bliżej tym zasadom.

Warto wiedzieć! Zasady WCAG nie regulują stricte kwestii technicznych i nie narzucają stosowania konkretnych rozwiązań, ale mobilizują twórców treści do myślenia o odbiorcach, którzy np.:

• Chcą wiedzieć, co przedstawiają zdjęcia, których nie mogą zobaczyć.
• Nie mogą korzystać z myszy, ale chcą korzystać z internetu.
• Mają wady wzroku, które – żeby lepiej widzieć – zmuszają ich do powiększania stron, zmiany kolorów czy kontrastu.
• Zmieniają ustawienia przeglądarki, by treść była czytelniejsza.
• Nie nadążają z przyswajaniem treści na rotujących się sliderach czy pop-upach. 

Jeśli chcesz, by Twoja strona była dostępna dla osób o różnych potrzebach, chętnie zajmiemy się jej zaprojektowaniem i wdrożeniem, bo m.in. tym zajmujemy się w naszej agencji. Sprawdź nasze portfolio i skontaktuj się z nami.

Zasady WCAG i przykłady rozwiązań 

Wytyczne WCAG dotyczą zarówno warstwy tekstowej, jak i dźwiękowej czy graficznej, a także kodu czy sposobu działania poszczególnych elementów stron i aplikacji. Zasady te nie odnoszą się (być może jeszcze) do wszystkich problemów, z jakimi borykają się użytkownicy np. z niepełnosprawnościami, jednak są ważnym, solidnym fundamentem i drogowskazem dla twórców treści, grafików, programistów czy UI/UX Designerów. 

A zatem, jakie powinny być strony i aplikacje przyjazne dla każdego użytkownika? Standard WCAG określa 4 główne zasady, których należy przestrzegać.

Zasada 1. Postrzegalność 

Użytkownicy powinni móc korzystać ze strony lub aplikacji za pomocą dostępnych dla nich zmysłów. Warto zadbać więc o takie rozwiązania jak:

• alternatywne opisy do grafik czy innych elementów nietekstowych,
• audiodeskrypcja, czyli werbalny opis treści wizualnych,
• transkrypcje tekstowe do materiałów wideo i audio, a także napisy do filmów,
• czytelność i widoczność tekstów czy odpowiednie kolory (treści musi wyraźnie odróżniać się od kolory tła),
• możliwość ustawienia wersji kontrastowej strony, 
• logiczny i wizualny podział treści np. na nagłówki czy wypunktowania, tak aby materiały zawarte na stronie/w aplikacji były łatwe w odbiorze, 
• czytelność i wysoka jakość treści oraz pełna funkcjonalność strony przy powiększeniu jej rozmiaru o 200%,
• responsywność – strona powinna automatycznie dostosowywać się do wielkości ekranów czy do urządzeń mobilnych.

Zasada 2. Funkcjonalność

Treści oraz funkcje na stronie powinny być łatwe do odnalezienia (i użycia) niezależnie od sposobu nawigacji (np. przy pomocy samej klawiatury lub samej klawiatury). Oto, czym m.in. powinna wyróżniać się Twoja strona, aby była zgodna z ideą dostępności cyfrowej:

• możliwość posługiwania się samą klawiaturą po to, by obsługiwać stronę,
• brak migających treści,
• możliwość wyłączenia ruchomych elementów, a także opcje odtwarzania, zatrzymywania i wstrzymywania poruszających się treści i elementów graficznych (także przy pomocy samej klawiatury),
• adekwatne do treści tytuły stron,
• zrozumiałe linki, które prowadzą do innych podstron,
• przejrzyste elementy,
• stosowanie nieskomplikowanych poleceń czy instrukcji oraz prostych gestów na ekranach dotykowych, 
• dostępność treści bez limitu czasowego.

Zasada 3. Zrozumiałość

Użytkownicy powinni rozumieć zarówno treści, jak i sposób działania strony/aplikacji. Żeby to osiągnąć, możesz zastosować rozwiązania, takie jak:

• prosty, zrozumiały język, bez specjalistycznego słownictwa i trudnego żargonu (tam, gdzie to możliwe),
• wyjaśnianie trudnych pojęć, skrótów i akronimów,
• jednakowy sposób działania elementów na różnych podstronach i spójny wygląd całej witryny,
• proste instrukcje obsługi np. formularzy.

Zasada 4. Solidność 

Zasada solidności (w polskim i unijnym prawie nazwana kompatybilnością) odnosi się do sprawności i niezawodności działania strony czy aplikacji. Treści czy funkcjonalności powinny działać i wyglądać poprawnie niezależnie od urządzenia, czy programu, z jakiego korzysta użytkownik. Pomoże Ci w tym np. prawidłowy kod HTML i CSS, a także treści i funkcje przyjazne dla technologii asystujących.  

Kogo dotyczy obowiązek wdrożenia zasad WCAG?

WCAG sam w sobie nie jest aktem prawnym, a drogowskazem i zbiorem dobrych praktyk w zakresie dostępności cyfrowej stron i aplikacji. W Polsce zatwierdzono jednak ustawę (z 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych), która nakłada obowiązek stosowania się do zasad WCAG na określone podmioty. Tymi podmiotami są jednostki samorządowe, ośrodki pomocy społecznej, placówki opieki zdrowotnej, instytucje kultury oraz szkoły i przedszkola (pełen wykaz jednostek znajdziesz we wspomnianej ustawie). Za niestosowane się tych podmiotów do zasad dostępności cyfrowej Ministerstwo Cyfryzacji może nałożyć karę do 10 000 zł lub cofnąć dotacje przyznane ze środków unijnych. 

Warto jednak podkreślić, że wszyscy – nie tylko podmioty publiczne – powinniśmy dążyć do tego, by treści publikowane w sieci były dostępne w równym stopniu dla każdego. Dzięki temu zapobiegniemy wykluczeniu cyfrowemu osób, dla których użytkowanie internetu w innej sytuacji byłoby utrudnione lub niemożliwe.